Het was een van onze grootste duurzame wensen: gasvrij wonen. En afgelopen week was het zover. Bij de hoofdleiding is de gasleiding afgesloten, de meter hebben ze meegenomen. Wij zijn los! Gas is eindig, gas veroorzaakt in ons landje een hoop ellende, en gas is duur. Al gebruik je geen gas, doe je er heel zuinig mee, toch zijn de lasten voor het kunnen gebruiken van gas, het zogenaamde vastrecht, hoog. Met de verbouwing van ons huis hebben we de kans om keuzes te maken. De boel ligt er immers toch al uit. Er is nog geen badkamer, geen verwarming, geen ketel, de keuze is aan ons hoe duurzaam we het willen aanpakken.
Alternatieven voor gas
Als we gasvrij wonen, zullen we dus moeten overschakelen op een alternatief. Er zijn verschillende manieren om je huis te verwarmen, om warm water te krijgen en te koken, zonder gas te gebruiken. Bijvoorbeeld aardwarmte, warmte/koude-opslag, een pelletkachel of infraroodpanelen (die weggewerkt zijn in de wanden of het plafond). Woon je in een vooruitstrevende gemeente, dan kan je soms gebruik maken van een warmtenet, waarbij woningen worden verwarmd via een ondergronds netwerk van warm waterleidingen. De warmtebron is dan bijvoorbeeld restwarmte van afvalverbrandingsinstallaties. Maar een warmtenet leg je niet voor je eigen huis alleen aan, het is bedoeld om dichtbebouwde woonwijken mee te verwarmen.
Het gas afsluiten zal in ons geval de stroomvraag zeker verdubbelen. En dat zullen we terugzien op onze elektriciteitsrekening. Toch zijn we dan nog voordeliger uit en hebben we al lang geleden gekozen voor groene stroom. En wanneer we straks zonnepanelen op het dak hebben, gaat die rekening ook nog omlaag.
Een warmtepomp
Onze keuze is gevallen op een warmtepomp die geheel op elektriciteit werkt. Het is een efficiënter systeem dan bijvoorbeeld stralingswarmte. De warmtepomp gebruiken we voor het verwarmen van het huis en voor warm water. Hoe werkt het? Dat is lastig uitleggen voor een alfa als ik. Ik was nooit goed in natuurkunde. Wat ik wel weet is dat het systeem draait om verdampen, comprimeren, condenseren en expanderen (jaja). Kijk maar eens naar de tekening.
In grote lijnen: een warmtepomp wint (in ons geval) warmte uit de buitenlucht. Maar dat kan ook uit de bodem of het grondwater zijn. Een lucht-water warmtepomp kan ook in de winter warmte winnen als de buitenlucht heel koud is. Net als een waterpomp die water uit een put naar boven kan pompen, pompt onze warmtepomp warmte van buiten naar binnen, zelfs als het buiten vriest. Een vuistregel bij een ‘all-electric’ warmtepomp is dat je voor 100% energie slechts 25% energie verbruikt. Dus: Voor elke hoeveelheid elektriciteit die je in het systeem stopt, krijg je 4x zoveel energie terug.
Een warmtepomp geeft het meeste rendement in combinatie met vloer- en of muurverwarming, omdat dat een lage temperatuursysteem is. De temperatuur van de vloerverwarming ligt rond 35 graden. Dus een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming zorgt voor een zeer laag energieverbruik.
Vergeet niet te isoleren
Wil je het beste halen uit je warmtepomp, of welk systeem je ook kiest, dan blijft isoleren uiteraard de eerste stap. Want wat heb je aan duurzaam opgewekte energie, als de warmte in hetzelfde tempo via de muren, ramen of het dak weer naar buiten gaat. De ‘schil’ van het huis, zoals ze dat noemen, moet optimaal zijn, zodat de warmte geen kant op kan. Onze warmtepomp is inmiddels geïnstalleerd, nu is het zaak om de vloerverwarming aan te leggen. En het huis verder te isoleren.
Gelukkig zijn er tegenwoordig steeds meer manieren om te besparen op energie. Wij denken er ook aan om gasvrij te stoken. Daarnaast willen we ons plafond verlagen om onze stookkosten te verminderen. Ik zie veel opties in systeemplafonds.