Een categorie

Een duurzame wereld waarin geen plaats meer is voor plastic. Daar dromen vier studenten van de Hogeschool Amsterdam van. En de beste manier om dat te bereiken is door zelf de eerste stappen te zetten. De studenten gingen onlangs met hun bedrijf LEAFF de markt op met een duurzaam telefoonhoesje, gemaakt van suikerriet.  

De studenten volgen de minor Ondernemerschap binnen hun studie Bedrijfseconomie. Ik spreek Lotte Dekker, een van de studenten, aan de telefoon. Want ik ben enthousiast over hun idee en hun drive. Voor Lotte was het een logische stap dat zij en haar medestudenten een duurzaam product gingen ontwikkelen. “Niet omdat duurzaamheid momenteel hot en happening is, maar omdat we het belangrijk vinden. Wij zien plastic afval als een van de grootste vervuilers. We zijn alle vier al langer bewust van de hoeveelheid plastic dat we gebruiken, maar toen we de documentaire Seasparicy keken schrokken we toch van de hoeveelheid plastic dat op de afvalberg belandt. Zelf gebruiken we al tijden geen flesjes en rietjes meer, we scheiden ons afval en we letten erop waar onze kleding vandaan komt. Het zijn kleine stapjes, maar als iedereen al een beetje doet kom je al een heel eind.”

Waarom een duurzaam telefoonhoesje van suikerriet?

“We stelden onszelf de vraag: wat is enorm vervuilend voor het milieu en heeft bijna iedereen? Het antwoord: elektronische apparaten, zoals telefoons, tablets, laptops etc. In deze tijd is het bijna onmogelijk om nog zonder deze producten te leven. Hier konden we op zich niet veel mee, maar wel met een ander aspect dat hierbij hoort: iedereen wil deze ‘dure’ elektronische producten goed beschermen tegen stoot en valschade. En dit gebeurt vaak met plastic hoesjes.

Wist je dat er jaarlijks 1 biljoen telefoonhoesjes worden verkocht? En daarvan worden 60.000 weer weggegooid, omdat ze niet passen of voldoen. Elk jaar! Daar schrokken wij van. Wij willen voorkomen dat onze planeet verdrinkt in plastic.”

Wat maakt jullie product bijzonder?

“Er zijn meer hoesjes op de markt waarvan gezegd wordt dat ze volledig composteerbaar zijn. Vaak zijn ze gemaakt uit tarwestro of bamboe, gecombineerd met een vorm van plastic. In Nederland mag je namelijk al zeggen dat je product duurzaam is, als het voor 30 tot 40% bestaat uit duurzame grondstoffen. Dit is toch krom? De producten van LEAFF zijn gemaakt van hoogwaardig biologisch afbreekbaar materiaal afkomstig van plantaardige grondstoffen, zoals suikerriet. Volledig vrij van lood, BPA en siliconen. Dit maakt de LEAFF-producten dus 100% composteerbaar.”

Voor wie is dit product?

“In eerste instantie focussen we ons op de doelgroep 25-35 jaar die producten van Apple gebruiken. Uit ons eigen onderzoek bleek namelijk dat ongeveer 53% van de 25- tot 35-jarigen het (zeer) belangrijk vindt om in het dagelijks leven duurzame keuzes te maken. De hoesjes zijn nu alleen nog maar voor iPhone 11 en 12, maar we hopen dat we dit het komende half jaar verder kunnen uitbreiden naar andere iPhones en Android-apparaten. Daarnaast gaan we ook op zoek naar andere product, bijvoorbeeld airpod- of laptophoesjes. Dat zijn we nu aan het onderzoeken.”

Wat kost een duurzaam telefoonhoesje van suikerriet?

We vinden het belangrijk dat onze hoesjes betaalbaar zijn. We bieden vaak leuke acties aan met leuke kortingen. De maand mei stond bijvoorbeeld in het teken van ‘Mei Plasticvrij’, en boden we onze klanten een korting aan van 20%. We moeten goed kunnen ondernemen, maar het gaat ons niet alleen om het geld. Veel meer om het verhaal en de bewustwording.”

Hoe ziet jullie duurzame toekomst eruit?

“Sinds we met LEAFF begonnen zijn, valt het ons ook steeds vaker op hoeveel producten van plastic zijn. Je kunt natuurlijk het plastic niet volledig wegdenken uit onze samenleving, maar je kunt wel proberen om het tot een minimum beperken.
We worden er dan ook echt blij van als we zien dat veel grote bedrijven zich steeds meer gaan realiseren hoe groot het probleem is. Denk aan een Albert Heijn die plastic tassen uit de winkel weert, of een McDonalds die geen plastic rietjes en lepels meer gebruikt.
We willen mensen tot niets verplichten, maar we willen ze wel bewust maken dat het anders kan, dat er genoeg alternatieven zijn. Het zijn de kleine stapjes samen die zorgen voor een grote impact.”

LEAFF (bestaande uit Richard Veltkamp, Lotte Dekker,  Lisanne Outshoorn en Jamie-lee Dörr) is genomineerd voor de GO Game Changers Award, een prijs van de Hogeschool van Amsterdam voor de meest innovatie, gedurfde, lieve, bijzondere of dappere initiatief op het gebied van sociale, ecologische en/of economische duurzaamheid. Je kunt nog stemmen: KLIK HIER

Ook dit zijn duurzame bedrijven

Prachtige kaarsen van kaarsresten

Luieren en werken vanuit een duurzame hangmat

Mijn hele huis maak ik schoon met water en azijn. Het is het goedkoopste schoonmaakmiddel dat er is. En het huis wordt er ook nog eens goed mee schoon. Er zit echter een nadeeltje aan schoonmaken met azijn: Het ruikt naar azijn. En hoewel die geur snel vervliegt, vinden veel mensen het niet zo lekker ruiken. Dus dook ik de tuin in en plukte wat lavendel. En maakte: lavendelazijn.

Het huis schoon met azijn

Voor de duidelijkheid:  Met azijn gemengd met water maak je een groot deel van je huis schoon. Het is echter niet 100% desinfecteren zoals professionele schoonmaakmiddelen, maar het komt een eind op weg. En voor mijn huis vind ik dat genoeg. Want azijn heeft ook veel pluspunten: het is niet giftig, biologisch afbreekbaar, eetbaar, veilig voor de huis en voor kind en dier. Ik heb het overigens over natuurazijn. NIET over schoonmaakazijn (dat is absoluut niet eetbaar).

En ho stop, voordat je begint: Gebruik azijn nooit op hout, kalksteen en marmer. Die combinatie leidt tot beschadigingen. Maak hout, kalksteen en marmer dus schoon met een product dat hiervoor geschikt is.

Maar voor je toilet, de badkamer, wasbakken, kranen, is het een prima middel.

Maar die geur

Verder is azijn voor mij echt een wondermiddel. Ik gebruik het overigens ook als ‘conditioner’ voor mijn haar. Het maakt mijn haar heerlijk zacht. Maar ook hier: die geur. De geur van azijn is zeer scherp en indringend. Gelukkig maar voor even. Ook in mijn haar is het na een half uur tot een uur volledig verdwenen. Maar sommige mensen vinden het tijdens de schoonmaak echt niet fijn. Dus dacht ik: wat ruikt er nu heel sterk en zou een azijnlucht kunnen ‘overrulen’?

Lavendelazijn maken

Mijn tuin staat vol met lavendel en dat ruikt heerlijk. En sterk. Zou het de scherpte van de geur van azijn kunnen halen? Dus deed ik een deel water, een deel azijn in een fles en een handvol lavendelbloemen. Na twee weken was er duidelijk resultaat: de geur is zacht en enigszins bloemig. De geur van azijn is volledig verdwenen. Nog geen lavendel in je tuin? Van deze meerjarige plant heb je jaren plezier.

Rood water

Het water krijgt er overigens wel een rood kleurtje van. Is dat erg? Ik spoot het op de wasbak, het toilet, de spiegels en de kraan. En gelukkig: het werd niet rood. Misschien is het ook een idee voor de haarspoeling! Ik ga het proberen.

Afbeelding van Manfred Richter via Pixabay

Ik heb inmiddels stapels met velletjes prachtig handgeschept papier liggen, waar ik kaartjes van wil maken. Maar hoe kom ik aan een illustratie? Aafke Floor komt met een oplossing. Zij maakt prachtige zeefdrukken op de meest duurzame manier. Duurzaam zeefdrukken, dat klinkt mij natuurlijk als muziek in de oren. Dus bezocht ik haar in haar atelier en vertelde zij mij alles over haar passie. En over duurzaam leven natuurlijk.

Ik kwam met Aafke in aanraking omdat zij op zoek is naar handgeschept papier. Het liefst uit de buurt. Via via kwam ze bij mij terecht. Ik stuurde haar verschillende soorten papier, en zij maakte proefdrukken. Allebei waren we onder de indruk van het resultaat.

Aafke heeft haar atelier aan huis. “Handig”, zegt ze, “want in de voorbereiding van het zeefdrukken zit nogal wat wachttijd. Nu kan ik ’s avonds de zeef voorbereiden, zodat hij de volgende dag droog is en klaar voor gebruik.” Omdat ik werkelijk geen flauw idee heb hoe de zeefdruktechniek eruit ziet, laat ik het me allemaal door haar haarfijn uitleggen.

Hoe werkt zeefdrukken?

Aafke: “Het principe van zeefdrukken is eigenlijk heel simpel. Je neemt een stuk gaas, plakt de delen af die je niet gedrukt wilt hebben, legt de zeef op een stuk papier en smeert er verf of inkt over. De beplakte delen blijven wit, de rest wordt bedrukt.” Maar wie een echte illustratie of tekst wilt laten drukken, heeft toch wat andere vaardigheden en spullen nodig, zoals inkt, lichtgevoelige emulsie, een UV-lamp, een zeef met heel fijn raster, en natuurlijk je eigen illustraties.

Haar zeef heeft Aafke de avond ervoor al voorbewerkt met lichtgevoelige emulsie. Deze emulsie wordt hard wanneer het belicht wordt met een UV-lamp. Je kan de emulsie afdekken met een illustratie of print op overtrekpapier. Dat papier laat het licht door, behalve op de plekken waar zwarte inkt zit. Op deze plekken wordt de emulsie niet hard en wordt na het belichten uitgespoeld. Bij het drukken zal hier straks de inkt doorheen gaan. Aafke plakt gedroogde blaadjes (onze illustratie van vandaag) op de zeef met doorzichtig plakband. Vervolgens laat ze de zeef enkele minuten belichten.

Aafke volgde cursussen bij kunstencentrum Vrijdag in Groningen. Ze leerde zeefdrukken, houtdrukken, fotografisch etsen en steendrukken. De techniek van zeefdrukken sprak haar het meest aan en hier kon ze de meeste creativiteit in kwijt. Anderhalf jaar geleden deed ze een thuiscursus illustreren, omdat ze graag haar eigen ontwerpen wil maken. En toen ze dat best heel leuk vond (en ook heel leuk kan, vind ik), sprong het vonkje over en begon ze haar eigen kaarten te bedrukken. “Het proces en de techniek vind ik ontzettend leuk. En hoe geweldig is het dat je overal op kan drukken?!”

De zeef met illustratie is belicht en kan worden afgespoeld. Dit is een spannend proces, omdat je nu ziet of de illustratie is geworden zoals je van te voren had bedacht. Zodra de zeef weer helemaal droog is, begint het daadwerkelijke drukken.

Hoe duurzaam is zeefdrukken

Aafke bedrukt kaarten, t-shirts, lineaals, zakdoeken, kaarsen, houtblokken en nog veel meer. Belangrijk voor haar is dat het op een zo duurzaam mogelijke manier gebeurt. “Veel processen van kunstenaars zijn vervuilend. Denk aan het gebruik van verf, het schoonmaakmiddel, oplosmiddellen, enz. Maar ik kwam erachter dat veel chemische processen vervangen kunnen worden door biologische. Gelukkig zie je dat ook steeds meer terug bij kunstenaars en groeit deze markt.” Duurzaam zeefdrukken betekent dat de inkt biologisch afbreekbaar is en makkelijk schoon te maken. Daarnaast is haar papier is duurzaam (proefdrukken worden altijd op kladjes gemaakt), de objecten waarop ze drukt (tweedehands kleding, kaarsen gemaakt van kaarsresten), en de verpakking. En veel attributen die nodig zijn voor het drukken, zijn tweedehands.

Voor Aafke is het verduurzamen van het zeefdrukproces een logische stap. “Ik vind het eigenlijk vanzelfsprekend om mijn impact op het milieu zo klein mogelijk te houden. We hebben maar één wereld, en daar moeten we zuinig op zijn. En zorgen voor zo min mogelijk impact kán ook gewoon: je kán kleren kopen bij de kringloop, je kán minder vlees eten, je kán minder afval produceren. En ik doe dat ook zoveel mogelijk. Maar ik ben geen heilig boontje hoor, en niet alles lukt even goed. Het gaat stap voor stap. Ik wil er geen stress van krijgen. Vier jaar geleden zat ik in een burn-out, en daar wil ik niet meer in terugkomen.”

Ze klemt haar zeef in een zeefdrukcarousel zodat hij vast zit en niet kan verschuiven. Handig als je meerdere kleuren (geel, blauw, rood en zwart) achter elkaar gaat drukken. Zo vallen alle kleuren netjes over elkaar heen. Aafke rakelt de zeef in met groene inkt en legt de zeef vervolgens op het vel papier. Heen en weer met de rakel over de inkt en de eerste druk is gemaakt. Herhaal met de vier kleuren, en je hebt een full colour picture.

Wij houden het vandaag bij groen, de kleur van de blaadjes. “Het mooiste van zeefdrukken is de puzzel die je aan het leggen bent. Op een gegeven moment komen alle stukjes samen. En als het dan geworden is wat ik in mijn hoofd had, dan voelt dat echt magisch.”