Blog

De zoektocht naar duurzame bouwmaterialen is begonnen: stenen, dakpannen, kozijnen, deuren. En omdat we een deel van ons oude boerderijtje zoveel mogelijk in originele staat willen houden, zoeken we naar antieke bouwmaterialen. Duurzaam en tweedehands gaan goed samen.

Van ons oude boerderijtje willen we het voorhuis zoveel mogelijk in zijn originele staat houden. In ieder geval van de buitenkant. Dat betekent dat we niet met nieuwe materialen moeten gaan werken, maar zoveel mogelijk tweedehands. Maar waar vind je stenen van ruim honderd jaar oud? Of ‘nieuwe’ oude dakpannen?
Nou, dat bleek helemaal niet zo heel moeilijk te zijn. Er zijn bedrijven die zich specialiseren in oude, antieke bouwmaterialen. En bij één ervan, Poelman in Grootegast (Groningen), vonden we tussen honderdduizenden oude stenen exact onze stenen.

Oude ornamenten

De materialen zijn afkomstig van gesloopte oude panden. Alles wat bruikbaar is, wordt meegenomen. Stenen worden schoongebikt en bewerkt, zodat ze opnieuw gebruikt kunnen worden. Ook dakpannen vinden hier een tweede leven, net als houten balken. Verder op het terrein liggen naar soort prachtige ornamenten, sommige roestig, andere nog mooi. Met een beetje creativiteit, kan je er weer mooie dingen van maken. Voor de restauratie van een boerderijtje als die van ons, is dit werkelijk hemel op aarde.

‘Nieuwe’ oude dakpannen

Onze ‘nieuwe’ oude dakpannen vinden we bij de pannenboer in Lauwerszijl. Ons dak moet helemaal vernieuwd worden, er zijn verschillende soorten door elkaar heen gebruikt en ze zijn erg gevoelig voor mos. Leuk als je een gemêleerd groen dak wilt, maar niet voor ons. We kiezen voor geglazuurde Friese golfjes (in plaats van niet geglazuurde die we nu op het dak hebben liggen). Deze hebben duidelijk minder last van mosgroei.

Twee belangrijke bouwmaterialen hebben we nu gevonden. Tweedehands.

We dachten het voorhuis te kunnen opknappen zonder ingrijpende veranderingen aan het aanzicht of de constructie. Zonder architect, zonder bouwvergunning. Maar helaas, het dak en de tussenmuur zijn kinkjes in die kabel. Wat het dak betreft: de knik in de kabel. Uhhh, in het dak.

Het huis willen we zoveel mogelijk in oude stijl behouden. Maar wat is de oude stijl? Zoals het er nu uitziet? We vonden prachtige bouwtekeningen uit 1910. Daar lijkt dit huisje niet meer op. Het dak van de stal even groot als het voorhuis, dat overigens een stuk smaller was. Het huis heeft in de jaren 70 een verandering ondergaan. De stal werd uitgebreid, en er is een stukje bij aangebouwd. De voordeur kwam aan de andere kant, net als de trap. Met de uitbouw in het voorhuis, kwam een knik in het dak. En daar zit nu het hele punt.

Vragen voor de duurzame architect

Het dak moet worden vernieuwd, en dan is een knik in het dak maken niet zo heel makkelijk te reconstrueren. Daarnaast kan het zorgen voor lekkage als de boel niet goed op elkaar aansluit. Maar wat als je de knik eruit haalt en er deels een plat dak van maakt? Kan dat? En ziet het er dan nog wel mooi uit? Haal je het verband uit het huis? En kunnen we straks de dragende binnenmuur er nog wel uithalen, zonder dat de boel instort?

Het zijn vragen waar we zelf het antwoord niet op hebben. We weten op het blote oog wat we mooi vinden, maar niet of het haalbaar is. Daar is specifieke kennis voor nodig. We hebben iemand nodig die voor ons kan tekenen en rekenen zodat we de bouwvergunning kunnen indienen.

De komende week gaan we op zoek naar een fijne architect, die het leuk vindt om met ons mee te denken. Eén met een duurzaam hart en kennis van duurzame oplossingen en technieken.

De sloop vordert gestaag. Beneden gaat de vloer er uit. Op zolder is de betimmering van het dak verwijderd. Wat rest is de oude balken constructie, het dakbeschot en de dakpannen. Nu zien we goed de staat van het dak, en die is niet goed. Maar nee, we schieten niet gelijk in de stress. We wisten dat we dit konden verwachten bij een oude boerderij opknappen.   

Terwijl manlief sloopt, sjouw ik. Planken, puin, zand, kruiwagens vol breng ik naar buiten. Ik blijf er tenminste lekker warm bij, want in huis is het niet veel warmer dan buiten.

Antieke bedstee deuren

Beneden halen we een muurtje neer. Achter het jaren 70 behang zitten bruine houten planken. Een deel van deze planken blijken de oude bedstee deurtjes. Helaas zijn destijds met enig geweld de schanieren eruit gehaald, om ervoor te zorgen dat het behang geen ‘bobbels’ vertoond. Dus helemaal gaaf zijn ze niet meer. Maar het is wel weer een prachtig stukje hergebruik van materialen! Ook wij doen de deuren niet weg. Daar vinden we vast wel weer een bestemming voor.

Het huis anno 1910

Nu het huis beneden redelijk gestript is, tekent het oude huis uit 1910 zich ook af. Waar nu een raam zit, was vroeger de voordeur. Je ziet onder het raam duidelijk dat de deur met andere stenen is dichtgemetseld. We zien dat bij boerderijen in de buurt. Oog voor esthetiek was er vroeger zelden. De trap zat in de beginjaren ook aan deze kant bij de voordeur, zodat je bij binnenkomst direct naar boven kon, of rechts de kamer in. Op de muur zien we precies de trap afgetekend, voorzien van wat berekeningen met potlood ernaast.

Hard werken houdt ons warm

We blijven denken, fantaseren en rekenen. Kunnen we deze muur er ook uithalen? En laten we de knik in het dak zitten? Het dak moet er straks immers toch helemaal af, dus dan kunnen we dat ook aanpassen. En wat doen we met de schoorsteen?
Voorlopig eerst maar verder met de vloer eruit slopen. Het is deels van hout, deels cement. Anders dan we verwachten, slaan we zo dwars door de cementlaag heen. Eronder zit zand. Kruiwagens vol kruier ik naar buiten. Laat het maar lekker koud worden, wij houden met het slopen onze eigen temperatuur goed op peil.