elkedaggroener

inspiratie voor een duurzame leefstijl

Blog

De kracht van sedum

door Leave a Comment

Nog steeds bloeit Hemelsleutel in mijn tuin. Hemelsleutel behoort tot de sedum familie, oftewel vetkruid. Het zijn planten die weinig onderhoud nodig hebben en een prima bodembedekker zijn. Een plantje dat meer nut heeft dan alleen sierwaarde. De kracht van sedum is dat hij geneeskrachtig is, sommige zijn lekker en het is de perfecte plant voor groene daken. Daarnaast dragen ze goed bij aan een gebalanceerde biodiversiteit. De bijen zijn er dol op.

Sedum wordt ook wel vetkruid genoemd. Hemelsleutel is er een van, en heeft wel meer dan 400 soortgenoten. Het is een plantje dat het eigenlijk altijd wel doet. Zowel in je vensterbank, als buiten. Ze zijn groot en klein. En allemaal even prachtig om te zien.

De kracht van sedum

Toen Leah Groeneweg van In het Wilde Weg een keer bij mij op bezoek was, liet ze zien hoe makkelijk je van sedum een wondcompres maakt. Voorzichtig haalde ze het buitenste vliesje van een blaadje. Het binnenste legde ze vervolgens op een wondje op mijn hand. Ook bij zonnebrand werkt het verkoelend en helend. Kneus de bladeren en wrijf je handen er mee in als je last hebt van winterhanden of ruwe handen.
Wist je dat je sedum ook kunt eten? Let er wel op dat de smaken per soort verschillen en dat ze niet allemaal even lekker zijn. Hemelsleutel daarentegen is knapperig en fris en doet het goed in een salade.

Sedum en de bijtjes

Iedereen heeft ruimte voor sedum in zijn tuin. Het is namelijk een geweldige bodembedekker. De plantjes bloeien tussen juni en oktober. Je trekt er dus het hele seizoen bijen en andere insecten mee aan. Verschillende sedums zijn daarnaast waardplant voor de (kleine) apollovlinder.

Onderhoud sedum

Sedum is een super makkelijke plant. Hij kan tegen water en droogte. Bij langdurige droogte slaat sedum water op in haar bladeren. Sedum woekert niet. Wel groeit de ene soort wat harder dan de andere. Het vetkruid vormt een rozet die jaarlijks iets groter wordt als hij op de juiste plek staat. In het voorjaar knip je de dode bloemstengels af als je dat wilt. Maar dat hoeft niet. En wordt hij je echt te groot, dan knip je ‘m makkelijk bij. Als sedum een sterke buurplant heeft, dan kan het wel zo zijn dat hij elk jaar wat kleiner wordt, en uiteindelijk verdwijnt als de buurtplant groter wordt.

Sedum op het dak

Omdat sedum amper onderhoud nodig heeft en niet woekert, is het een perfecte dakbedekker. Groene daken dragen bij aan de vergroening van de stad. Daarnaast heeft een sedumdak ook voordelen voor je huis zelf. In de zomer houdt het je huis lekker koel, dat kan soms wel 4 graden schelen. In de winter isoleert het en houdt het de warmte meer binnen, wat te merken is aan je energierekening. Tijdens hevige regenbuien is een groen dak in staat om het water op te vangen en de afvoer naar het riool geleidelijk te laten verlopen, zodat het riool wordt ontlast. Daarnaast beschermen sedumdaken tegen UV-straling, waardoor je dak veel langer meegaat.

Subsidie voor groene daken

Wist je trouwens dat je subsidie kunt krijgen voor een groen dak? Veel gemeentes en waterschappen bieden subsidie aan die kan oplopen tot € 40,- per m². Let wel: dit bedrag verschilt per gemeente. Dat maakt de aanschaf van een groen dak dus nóg aantrekkelijker. Ga altijd bij jouw gemeente na wat de precieze voorwaarden zijn.

Sedum op het dak of sedum als bodembedekker in je tuin. Het maakt niet uit waar je voor kiest. De bijen en de vlinders zijn er hoe dan ook blij mee.

Deze blog is gesponsord. Ik werk alleen met gesponsorde blogs wanneer het product waarover ik schrijf, daadwerkelijk duurzaam is en het bedrijf dit kan verantwoorden.

Lees ook:

Wat te doen met: Kaasjeskruid (Malva)

5 x duurzaam opbergen in huis

door 1 Comment

Ben jij het ondertussen ook helemaal beu met het feit dat overal altijd spullen liggen op plekken waar ze niet horen te liggen? Je bergt vervolgens je spulletjes netjes op en een dag of twee later ziet het er allemaal weer hetzelfde uit als eerst: één grote puinhoop. Het wordt tijd dat hier eens verandering in komt. Met 5x duurzaam opbergen in huis geef ik je simpele en handige opbergoplossingen die er op de lange termijn voor zullen zorgen dat alles netjes en geordend blijft.

1. Gooi spullen weg

De eerste en misschien wel de meest voor de hand liggende oplossing om de boel weer netjes te krijgen is door simpelweg minder spullen te hebben. Als het de volgende keer weer een rotzooi is in de badkamer, woonkamer, slaapkamer of waar dan ook, kijk dan eerst eventjes of er geen spullen tussen liggen die overbodig zijn of niet meer gebruikt worden. De ervaring leert namelijk dat er in elk huishouden talloze nutteloze spullen rondslingeren die beter af zijn in de prullenbak. Wanneer deze spullen alvast weg zijn zal het opbergen van de rest al een stuk minder tijd en moeite in beslag nemen.

2. Een opbergmand

Sla een opbergmand in! Er zijn weinig zaken die net zo handig en simpel zijn als een bamboe mand. Deze manden kun je overal kwijt, wegen niks en zien er ook nog eens stijlvol uit. Je kunt zelfs meerdere opbergmanden kwijt in een huishouden zodat je al je spullen ook nog eens netjes kan sorteren.

3. Indeling

De derde tip voor duurzaam opbergen hangt nauw samen met de vorige. Een opbergmand hebben is namelijk 1 ding maar hem netjes indelen is minstens net zo belangrijk. Wanneer een mand of een kast op een nette manier wordt ingedeeld zal je direct merken dat er veel meer spullen in kunnen. Let er hierbij bijvoorbeeld op dat je grote dingen onderaan in een la of mand legt zodat je er kleinere dingen op kunt leggen, op deze manier ben je ook nog eens efficiënt bezig.

4. Sorteren

Naast een nette indeling van de kastjes en manden is sorteren ook zeer belangrijk. Hiermee wordt bedoeld dat je spullen die op één specifieke plek gebruikt bij elkaar gelegd worden. Of spullen die je eens in de zoveel tijd nodig hebt bij elkaar leggen. Wanneer je dit doet voorkom je dat alles door elkaar komt te liggen en alles binnen no time weer een puinhoop is wordt.

5. Onderhouden

Wanneer je de bovenstaande 4 tips goed uitvoert ben je al een heel eind. De laatste tip die ik je dan ook graag meegeef is dat je uiteraard de boel ook een beetje moet onderhouden. Controleer of alles nog netjes is in de loop van tijd en als dit niet zo is, wijzig dan je strategie op sommige vlakken. Op deze manier zal je de beste manier van duurzaam opbergen vinden die bij jou past.

Lees verder:

Minder spullen

 

Theeblaadjes en koffiedik hergebruiken

door Leave a Comment

Smoothie van koffiedik? Theeblaadjes onder je oksels? Nou nee, niet echt. Toch is het zonde om koffieprut en theeblaadjes gewoon in de groencontainer te gooien. Want ze hebben bijzondere eigenschappen. Met onze losse thee en koffiebonen sparen wij wekelijks een aardig hoeveelheid op. Theeblaadjes en koffiedik hergebruiken is zeker de moeite waard. Hieronder de meest simpele DIY tips met koffie en thee.

Koffiedik hergebruiken

  1. Lichaamsscrub: vul een potje voor een kwart met suiker en een kwart met koffiedik. Voeg al roerende zoveel olie toe tot het mengsel smeerbaar is. Gebruik onder de douche en je huid is weer perzikzacht.
  2. Schuurmiddel voor pannen: een schuursponsje met 1 of 2 eetlepels koffiedik is alles wat je nodig hebt.
  3. In de tuin: Koffiedik houdt naaktslakken op afstand en katten uit je tuin. Daarnaast is het een natuurlijk middel tegen bladluizen.
  4. Gootsteenontstopper: bepaalde oliën in de koffiedik kunnen ervoor zorgen dat je gootsteen beter doorstroomt. Het vuil hecht zich aan de oliën vast. Doe dit wel met voldoende heet water.
  5. Compost: gooi de koffiedik bij je planten in de tuin. Koffiedik bevat onder andere stikstof, fosfor, magnesium en kalium. Of gooi het gewoon op de composthoop. Wormen zijn er dol op.

Theeblaadjes hergebruiken

  1. Tegen ongedierte: Gebruikte groene theeblaadjes houdt ongedierte en insecten weg. Voeg wat toe aan het plantenwater als je je kamerplanten water geeft. Dit kan uiteraard ook met theezakjes
  2. Luchtverfrisser: Gooi gebruikte en gedroogde theebladeren in de vuilnisbak of kattenbak. Het vermindert nare geurtjes. Werkt ook tegen knoflook of uienlucht aan je handen. Wrijf ze in met natte groene theebladeren. Je kunt hiervoor ook koffiedik hergebruiken
  3. In de keuken: Een theezakje kan je opnieuw gebruiken in de pan met rijst of pasta. Het zorgt voor een extra smaakje aan je maaltijd.
  4. Zonnebrand: Koude thee of gekoelde gebruikte theezakjes verzachten de pijn bij kleine brandwonden of verbranding door de zon. Ook tegen de ‘brand’ van insectenbeten zijn gekoelde gebruikte theezakjes een oplossing.

Lees ook:

Duurzaam schoonmaken: Een schoon en fris bed

 

De winst van vloerisolatie

door Leave a Comment

Nederlandse huiseigenaren zijn aan het verduurzamen. We willen van het gas af, zelfvoorzienend zijn door middel van zonnepanelen en groene beplanting op onze daken. De energietransitie mag wat kosten. Gelukkig bespaart het verduurzamen van een bestaand huis dusdanig veel, dat de investeringen zichzelf terugverdienen. Zo ook een minder ingrijpende investering: vloerisolatie.

Want, wist je dat je met vloerisolatie tot wel 15% per jaar kunt besparen op je energierekening? Gemiddeld bespaart dit op jaarbasis zo’n €500,-. Naast een verminderd energieverbruik zorgt vloerisolatie ook voor een bijkomend voordeel: warme voeten in huis. De warmte blijft immers beter hangen. Maar, hoe werkt vloerisolatie eigenlijk? En wat zijn de voorwaarden die hieraan verbonden zijn?

Vloerisolatie met Tonzon producten

De isolatie-oplossingen van Tonzon worden veelvuldig gebruikt bij vloer- en kruipruimte isolatie. Deze producten zijn innovatief en van hoogwaardige kwaliteit. Waar andere traditionele isolatie oplossingen zoals wol, purschuim en EPS (polystyreen) de warmte permanent naar onderen uitstralen, elimineren de producten van Tonzon dergelijke uitstralingen volledig.

De vloerisolatie zorgt ervoor dat het zo’n 4% warmer is in huis. De warmte die normaalgesproken door de vloeren wegtrekt, weerkaatst nu als het ware het huis in. Hierdoor kan 20 graden in huis aanvoelen als 24 graden.

Voorwaarden vloerisolatie

Lokale overheden investeren graag in duurzame initiatieven voor particulieren. Wist je dat veel gemeenten vloerisolatie steunen met subsidies? De voorwaarden en kosten verschillen per gemeente. In de gemeente Den Haag komen bijvoorbeeld huizen en gebouwen die voor 1992 gebouwd zijn in aanmerking voor de subsidie van €12,50 per vierkante meter.

onder de vloer

Kosten en opbrengsten van vloerisolatie

De kosten van vloerisolatie zijn afhankelijk van de isolatiespecialist. Dit betekent dat de rekensom voor het terugverdienen van de investering uiteraard ook verschilt per casus. In het onderstaande voorbeeld wordt rekening gehouden met het tarief van de auteur van dit artikel, Alsa Vloerisolatie. Dit tarief is €37,50 per vierkante meter en is inclusief de isolatiematerialen. Als woonoppervlakte is gekozen voor het gemiddelde van Nederland: 65 vierkante meter. De subsidie van de gemeente Den Haag is in dit rekenvoorbeeld gebruikt.

  1. In totaal komt de investering voor vloerisolatie neer op: €2.437,5 (€37,50 x 65).
  2. Als aan de voorwaarde wordt voldaan kan er ongeveer €812,50 (€12,50 x 65) aan subsidie worden aangevraagd.
  3. De netto investering wordt na aftrek van de subsidie met bijna 40% verlaagd naar €1.625.
  4. Na drie jaar wonen is het resterende bedrag van de investering ongeveerd terugverdiend (€500,- besparing per jaar). Ieder jaar hierna levert dus netto €500,- besparing op!

Eigen woning isoleren

De investering voor het isoleren van een vloer verdient zichzelf dus na verloop van tijd vanzelf terug. Niet alleen bespaar je zo op je energierekening, de CO2-voetafdruk van je huishouden verkleint zo ook.

 

Deze blog is gesponsord. Ik werk alleen met gesponsorde blogs wanneer het product waarover ik schrijf, daadwerkelijk duurzaam is en het bedrijf dit kan verantwoorden.

DIY: Vlierbessensiroop maken

door Leave a Comment

In juni genoot ik van vlierbloesemsap. De bloesem van destijds, zijn nu besjes geworden. Tijd dus voor vlierbessensiroop. Onze struiken hangen nu vol trossen vlierbessen. En dat moet, als ik het mag geloven, liters siroop opleveren. Hoe je dat maakt? Dat lees je hieronder. En ook een receptje voor vlierbessenjam. Met appel!

 

Eerst maak je vlierbessensap

  • water
  • vlierbessen

Pluk de rijpe vlierbessen. Ze moeten mooi zwart zijn, ofwel diep paars. Groene bessen haal je eruit, die schijnen giftig te zijn. Haal zoveel mogelijk takjes van de bessen. Bijvoorbeeld door de bessen er met een vork af te ‘ritsen’. Ik doe het lekker met de handen. Een ‘bloederig’ karweitje, maar ook lekker zen.

 

Spoel de bessen even af en kook ze vervolgens op een zacht vuurtje met een klein beetje water zo’n 20 minuten. Verhouding: 1,5 kilo besjes en 100 ml water. Na 20 minuten zijn de vlierbessen zacht en opengebarsten.

Dan vlierbessensiroop

  • vlierbessensap
  • suiker

Met het vlierbessensap maak je vlierbessensiroop. Breng in een pan 1 liter vlierbessensap aan de kook samen met 500 gram tot 1 kilogram suiker. Suiker maakt je siroop niet alleen zoeter, maar heeft ook als doel om de siroop langer houdbaar te maken. Verwarm het net zolang totdat alle suiker is opgenomen. Giet het vervolgens in een schone fles. Gebruik hiervoor een trechter of een maatbeker (dat schenkt wat makkelijker). Draai de dop er direct op.

Let op: de siroop is gloeiend heet. Verwarm eventueel eerst de fles voor met een beetje kokend water.

Tips:

  • Voeg kruidnagel toe bij de siroop
  • Of citroensap
  • Of een takje rozemarijn en tijm bij voor een echt anti-verkoudheidsdrankje

Waarom vlierbessensiroop? Omdat het gezond is. Het helpt tegen verkoudheid. Voeg er rozemarijn aan toe, en het smaakt als Natterman. Leng de siroop aan met wat water. Je kunt het warm en koud drinken.

Vlierbessenjam maken

Het is een bijzondere smaak, vlierbessenjam. Daarom voeg ik ook appel toe, voor de frisse touch.

  • 1 kg vlierbessen
  • 2 appels
  • 100 ml citroensap
  • 250 gram suiker
  • 1 zakje geleipoeder

Kook de vlierbessen en laat ze 10 minuten zachtjes doorpruttelen. Zitten er nog takjes in, zeef dan het geheel. Rasp ondertussen de appels. Doe de vlierbessen terug in de pan (als je ze hebt gezeefd) en voeg de suiker met de geleipoeder toe. Laat nog even doorkoken en voeg vervolgens de geraspte appels en het citroensap toe. Doe de stollingstest (een drupje jam op een koud schaaltje). Heeft het de gewenste dikte, schenk het dan over in gesteriliseerde potjes.

Lees verder:

BewarenBewaren

Uitwisbaar steenpapier, van notitieboek tot to do-lijst

door 3 Comments

Papier wordt gemaakt van vezels. Tenminste, dat dacht ik altijd. Als ik zelf ga papierscheppen gebruik ik daar vezels voor: van oud papier of planten. Maar bij Moyu maken ze papier van steen. He? Geen vezel te bekennen in een steen. Hoe dan?

Waar wordt steenpapier van gemaakt? Steenpapier bestaat hoofdzakelijk uit gemalen kalksteen. Het kalksteen dat Moyu gebruikt voor haar papier, is een afvalproduct uit steengroeven. Het kalksteen (calcium carbonaat) wordt tot poeder gemalen. Om er papier van te maken wordt het vervolgens gemengd met gerecycled HDPE. Dit is gerecyceld kunstof en kan, na gebruik als steenpapier, opnieuw gerecycled worden.

Duurzaam papier

Bij het maken van steenpapier wordt geen water en bleekmiddelen gebruikt. Vergelijk je 1000 kg steenpulp met 1000 kilogram papierpulp dan scheelt dit in het productieproces zo’n 2770 liter water. Daarnaast blijven er 18 bomen bespaart en wordt er 67% minder CO2 uitgestoten.

Een nog groter voordeel is dat je veel minder papier nodig hebt. Want steenpapier is herschrijfbaar. Met een speciale pen kan je elke keer opnieuw een pagina beschrijven, met een doekje uitwissen en opnieuw beginnen. Minder papier = minder volume = minder transport. Ook hier is de milieuwinst aanzienlijk. Elk velletje papier is zeker 500 keer opnieuw te gebruiken.

Uitwisbaar steenpapier

Behalve notitieboekjes heeft Moyu ook placemats voor al je lijstjes, je weekplanning en ideeën.  Ideaal voor een lijstje-meisje zoals ik. Want ik maak overal lijstjes voor. Wat ik nog moet doen, ideeën die me te binnen schieten, wat ik nog in de tuin wil planten, wat we deze week gaan eten,  de planning van vandaag. O ja, en niet te vergeten die van morgen. Wat ik nodig heb, waarover ik wil schrijven, wat ik nog wil maken en wat ik in ons winkeltjes wil verkopen.  Lijstjes, lijstjes, lijstjes. En… ik ben de lijstjes altijd kwijt. Want ik beschrijf elk velletje dat ik tegenkom. Ik heb voor mijn lijstjes wel eens schriftjes geprobeerd. Maar ook die ligt altijd overal.

Heb ik een taak gedaan, dan veeg ik het makkelijk uit, popt er een nieuw idee of to-do op, dan vul ik dat zo weer aan. Nooit meer een lijstje kwijt met uitwisbaar steenpapier.

Kan je steenpapier recyclen?

Echt duurzaam is een product pas als het kan worden hergebruikt. En dat kan het steenpapier. Nadat je ‘m zeker 500 keer hebt kunnen overschrijven, (dat zijn best veel lijstjes) zal de inkt op het uitwisbaar steenpapier steeds lastiger te verwijderen zijn. Het steenpapier kan in principe bij het plastic afval, maar je mag het ook terugsturen naar Moyu. Recyclen van steenpapier kan momenteel alleen nog maar in Taiwan. Maar omdat dat zorgt voor een grote ‘reis’voetprint, kiest Moyu ervoor om het papier voorlopig zelf te houden. Er wordt momenteel gekeken naar de mogelijkheden voor de bouw van een steenfabriek in Europa. Tot die tijd zoekt Moyu naar andere mogelijkheden om het papier een tweede leven te geven.

Ben jij ook benieuwd naar duurzame notitieboeken van Moyu? Kijk hier welke het beste bij jou past.

 

Deze blog is voor een deel gesponsord. Ik werk alleen met gesponsorde blogs wanneer het product waarover ik schrijf, daadwerkelijk duurzaam is en het bedrijf dit kan verantwoorden.

 

9 Diervriendelijke tips tegen slakken

door 2 Comments

Tuinieren is superleuk, maar soms ook keihard. Wie ecologisch tuiniert heeft te maken met moeder natuur. En zij geeft ons soms meer dan ons lief is. Naast een enorme hoeveelheid water deze zomer, ook een invasie van naaktslakken. En die beestjes zijn in staat om op zeer korte termijn je hele oogst te verorberen. Op Instagram vroeg ik naar de beste tips om slakken te weren. Dus hier 9 diervriendelijke tips tegen slakken.

9 Diervriendelijke tips tegen slakken

  1. Ga ’s morgens vroeg of ’s avonds laat de tuin in en verzamel de slakken. Laat ze ver van huis weer los, of voer ze aan de kippen/vogels.
  2. Zorg voor geurende planten in je tuin. Slakken kunnen goed ruiken en vinden daarom precies je lekkere moestuinplantjes. Dus verwar die slakken. Omring je moestuinplantjes met sterk ruikende (sier)planten. Mijn tuin stond dit jaar vol met goudsbloem en kamille. Ook geraniums doken her en der op. Lavendel, munt, salie, tijm en Oost-Indischekers geuren ook sterk. Heb je die op dit moment niet? Strooi dan knoflookpoeder rond de planten of maak een aftreksel van knoflook en spuit dat over je kwetsbare plantjes.
  3. Iets met scherpe randjes, zoals eierschalen, stro of hulstbladeren zorgen voor de nodige obstakels in je tuin, waar slakken liever met een boog omheen ‘schuiven’. Vooral die hulstblaadjes schijnen ze superirritant te vinden.
  4. Laat kippen rondlopen in je tuin. Dit helpt vooral in het voorjaar, want kippen kunnen ook aardige schade aanrichten in je tuin. Ze knabbelen aan blaadjes en nemen het liefst een stofbadje precies tussen je prille aanplant. Laat ze dus vooral in het voorjaar lekker door je tuin scharrelen. Ze vinden met gemak de lekkerste slakkeneitjes. Dat vermindert toch aanzienlijk de slakkenpopulatie in het hoogseizoen. Tegen de naaktslakkeninvasie van afgelopen weken konden echter ook mijn kippen niet eten.
  5. We hebben het over diervriendelijke tips tegen slakken. Slakken verdrinken in bier hoort hier niet bij. Maar met bier kun je ze wel goed lokken. Neem een bakje met een deksel en maak aan de bovenkant gaten waar een slak doorheen kan. Graaf het bakje in je tuin in en vul het met een laagje De slakken schijnen dol te zijn op de geur van bier. Doe er net zoveel in dat ze niet verdrinken. Eenmaal in het bakje kunnen ze er niet meer uit. De volgende dag kun je ze dus makkelijk verwijderen.
  6. Iets vriendelijker dan: leg plakjes komkommer her en der in de tuin. Hier houden de slakken wel van. ’s Avonds zitten ze aan het grote avondmaal en kan je ze makkelijk vangen. Dit kan ook met een courgetteblad. Laat ze elders, ver van je tuin (en die van de buren) weer los.
  7. Plaats grote bakken (zoals frietsausemmers) om je plantjes. Slakken klimmen niet makkelijk. Maar blijf het in de gaten houden: bij mijn moeder was een groepje actieve klimmers aan de gang.
  8. Trek egels aan in je tuin. Egels eten alleen huisjesslakken. Naaktslakken laten ze links liggen. Zorg voor een wild stukje tuin waar de egel voedsel en rust kan vinden en leg nestmateriaal in de buurt.
  9. Plaats offerplanten. Zet bijvoorbeeld slaplanten tussen de boontjes. De sla wordt opgepeuzeld, de boontjes laten ze met rust.

 

Lees ook:

Bloemen zaaien voor de bijen

Maak je eigen tuindecoratie door te recyclen

Duurzame personal shopper

door Leave a Comment

Ik hou niet van shoppen. Het gezweet in een veel te klein pashokje, geheis in broeken met onmogelijke modellen, het afschuwelijke zelfbeeld in de spiegel. Na 10 minuten sta ik weer buiten, bezweet en een humeur van ver onder nul. En zonder kleding. Naast deze ellende weet ik ook niet goed wat me staat: welke kleur, welke vorm, welke stof… en welke combinatie? En sinds ik weet hoe vervuilend en mensonterend de kledingindustrie is, is de lol van een gezellig dagje ‘winkelen’ er al helemaal vanaf. Wat ik nodig heb is een duurzame personal shopper.

De gemiddelde inhoud van mijn kledingkast is minimaal 5 jaar oud. Dagelijks trek iets ‘van hetzelfde’ aan: een spijkerbroek en een shirtje, die door het vele dragen al aardig versleten zijn. Het was hoog tijd voor wat vernieuwing. Maar hoe?

kleding showen

Personal shopper

Verheugd was ik toen ik van manlief een personal shopper cadeau kreeg: Linda van @passingbyLinda. Linda beloofde me niet mee te nemen naar de Primark en de Zara, maar me kennis te laten maken met alle duurzame adresjes in Leeuwarden.

Ze stond me al op te wachten bij Recycle Boulevard Leeuwarden, een van de vele Estafette Kringloopwinkels die Friesland rijk is. Hier zou onze reis beginnen. En, zo bleek later, onze reis ook eindigen. Want ik vond hier alles wat ik zocht. ‘Je moet wel met minstens twee kledingstukken thuiskomen hoor’, had dochterlief nog geroepen. Het werden er zo’n twaalf: 4 complete setjes die onderling ook nog gemixt kunnen worden.

linda zoekt kleding uit

Duurzame missie

Linda Nouta is een styliste met een duurzame missie.  Met haar bedrijf Passing By Linda probeert ze in de eerste plaats mensen van het kopen af te houden. Hiervoor duikt ze met je in je kledingkast. Want daar hangt vaak veel kleding die maar weinig gedragen wordt. Hoe vaak gebeurt het niet dat je voor je kledingkast staat en denkt ‘ik heb niks om aan te trekken!’? Ze helpt met het maken van nieuwe combinaties en overzicht te scheppen in je kast.

Daarnaast inspireert ze je om je eigen stijl te ontdekken. Dat kan in je kledingkast of in een winkel. Tijdens onze personal shoppingrondje geeft Linda tal van adviezen. Hoe ik pijpen van een broek kan oprollen, hoe ik verschillende stoffen met elkaar kan combineren. Welke kleuren me goed staan. Hoe vaak ik een broek moet wassen (of juist niet).

Tweedehands winkelen

Ik sta twee uur lang te passen in een kleedhokje. Geen enkele keer word ik chagrijnig, want ze weet steeds met de juiste kleding en kleuren aan te komen. Alles wat Linda aanreikt pas ik. De tijd vliegt voorbij. Oh wat is het fijn om een personal shopper te hebben. Een bezoekje aan de duurzame winkels in Leeuwarden zit er helaas niet meer in, maar we spreken af dat ze me een lijst met duurzame winkels in Leeuwarden stuurt. Nu ik weet wat mij staat en waar ik op moet letten, durf ik die uitdaging wel aan te gaan.

Tweedehands is mooi en met een beetje zoeken vind je veel, maar ik vind het ook belangrijk om de duurzame markt te stimuleren. Om juist deze winkels, die over het algemeen wel duurder zijn, bestaansrecht te geven. Want zij kunnen helpen de huidige kledingmarkt eerlijker en duurzamer te maken.

kleding aan het rek bij Recycle boulevard

Recycle Boulevard Leeuwarden

Vandaag bleef het bij Recycle Boulevard Leeuwarden. Ik ga met een stapel kleding weer naar huis. Ik voel me weer helemaal zeker in mijn outfit. Ook voor andere tweedehands spullen is Recycle Boulevard Leeuwarden een geweldige plek. Het is hun missie om een circulaire wereld te creëren en afvalreductie te stimuleren. En dat binnen een inclusieve samenleving, waar iedereen zijn plek vindt. Ze hebben vrijwillige vakmensen die gespecialiseerd zijn in het herstellen en vernieuwen van herbruikbare spullen. Bij Estafette zien ze afval als grondstof en een onuitputtelijke inspiratiebron voor een duurzame manier van leven.

Ook op zoek naar een duurzaam adresje in Leeuwarden? Kijk dan eens hier:

Regverdig (tweedehands inbreng)
De plek (vintage)
Designed for maria clothing (voor 1980 vintage)
S.t.e.f Friesland (kringloop)

Of shop in een van de duurzame online winkels.

Lees verder

Hoe leer ik mijn dochter duurzame kleding te kopen?

Film: Gunda, over een varken en haar biggetjes

door Leave a Comment

Vanaf 17 juni is de film Gunda te zien. Een prachtig verhaal over een varken en haar biggetjes. De film neemt je mee in de opvoeding van de biggetjes en laat van heel dicht bij de zorgzaamheid en onhandigheid van mama varken zien. Maar het is vooral een film die je niet vergeet. Ik zal je vertellen waarom ik nog dagen aan Gunda heb moeten denken.

De film Gunda, waarin geen woord wordt gesproken, is geen gewone natuurfilm of dierenfilm. Na het zien van Gunda ben ik me weer bewust van onze vleesconsumptie. Nee, in de film zijn geen beelden te zien van wantoestanden op een varkensboerderij, of gruwelijke slachterijen. Het is een lieflijke plek, de mooiste plek op aarde voor een zeug om haar biggetjes groot te laten worden.

Meeslepend, vertederend en emotioneel

Gunda is een zeug die op een idyllische boerderij in Noorwegen twaalf biggen grootbrengt. Als kijker volg je haarr terwijl zij haar biggen krijgt, ze verzorgt en opvoedt, ze uitfoetert als ze te lang klieren en een achterblijver weer liefdevol naar de groep duwt. Het is meeslepend om te zien hoe de biggen opgroeien, hun omgeving onderzoeken en steeds volwassener worden. Het is prachtig in zwart-wit gefilmd, met alleen de geluiden van de dieren zelf en hun omgeving. Visual storytelling pur sang, woorden van mensen zijn niet nodig. Het is vertederend hoe Gunda en haar biggen, enkele koeien en een eenbenige kip, liefdevol in beeld worden gebracht.

De laatste minuten van de film heb ik niet kunnen uitkijken. Als moeder voelde ik de wanhoop van Gunda en baalde dat ik geen zakdoekjes bij me had. Ik wou dat ik met een lach de zaal had kunnen verlaten. Maar dit is de werkelijkheid.

De film Gunda is gemaakt door de Russische documentairemaker Victor Kossakovsky. Het idee om een film te maken over boerderijdieren, met een varken in de hoofdrol, had hij al heel lang.  Op vierjarige leeftijd had hij lange tijd een biggetje als beste vriend. Gunda is een hartveroverende, unieke film én Kossakovksy’s persoonlijke poging om de toeschouwer en zichzelf opnieuw te laten nadenken over de relatie tussen mens en dier. Die poging is wat mij betreft zeker gelukt.

Nieuwsgierig geworden? De film zal te zien zijn in 35 steden verspreid door het hele land. Kijk hier voor een overzicht.

Foto’s: © Sant & Usant:V. Kossakovsky:Egil H. Larsen

Lees verder:

Happy People

Minimalisme, een documentaire over de belangrijke dingen

Duurzaam telefoonhoesje gemaakt van suikerriet

door Leave a Comment

Een duurzame wereld waarin geen plaats meer is voor plastic. Daar dromen vier studenten van de Hogeschool Amsterdam van. En de beste manier om dat te bereiken is door zelf de eerste stappen te zetten. De studenten gingen onlangs met hun bedrijf LEAFF de markt op met een duurzaam telefoonhoesje, gemaakt van suikerriet.  

De studenten volgen de minor Ondernemerschap binnen hun studie Bedrijfseconomie. Ik spreek Lotte Dekker, een van de studenten, aan de telefoon. Want ik ben enthousiast over hun idee en hun drive. Voor Lotte was het een logische stap dat zij en haar medestudenten een duurzaam product gingen ontwikkelen. “Niet omdat duurzaamheid momenteel hot en happening is, maar omdat we het belangrijk vinden. Wij zien plastic afval als een van de grootste vervuilers. We zijn alle vier al langer bewust van de hoeveelheid plastic dat we gebruiken, maar toen we de documentaire Seasparicy keken schrokken we toch van de hoeveelheid plastic dat op de afvalberg belandt. Zelf gebruiken we al tijden geen flesjes en rietjes meer, we scheiden ons afval en we letten erop waar onze kleding vandaan komt. Het zijn kleine stapjes, maar als iedereen al een beetje doet kom je al een heel eind.”

Waarom een duurzaam telefoonhoesje van suikerriet?

“We stelden onszelf de vraag: wat is enorm vervuilend voor het milieu en heeft bijna iedereen? Het antwoord: elektronische apparaten, zoals telefoons, tablets, laptops etc. In deze tijd is het bijna onmogelijk om nog zonder deze producten te leven. Hier konden we op zich niet veel mee, maar wel met een ander aspect dat hierbij hoort: iedereen wil deze ‘dure’ elektronische producten goed beschermen tegen stoot en valschade. En dit gebeurt vaak met plastic hoesjes.

Wist je dat er jaarlijks 1 biljoen telefoonhoesjes worden verkocht? En daarvan worden 60.000 weer weggegooid, omdat ze niet passen of voldoen. Elk jaar! Daar schrokken wij van. Wij willen voorkomen dat onze planeet verdrinkt in plastic.”

Wat maakt jullie product bijzonder?

“Er zijn meer hoesjes op de markt waarvan gezegd wordt dat ze volledig composteerbaar zijn. Vaak zijn ze gemaakt uit tarwestro of bamboe, gecombineerd met een vorm van plastic. In Nederland mag je namelijk al zeggen dat je product duurzaam is, als het voor 30 tot 40% bestaat uit duurzame grondstoffen. Dit is toch krom? De producten van LEAFF zijn gemaakt van hoogwaardig biologisch afbreekbaar materiaal afkomstig van plantaardige grondstoffen, zoals suikerriet. Volledig vrij van lood, BPA en siliconen. Dit maakt de LEAFF-producten dus 100% composteerbaar.”

Voor wie is dit product?

“In eerste instantie focussen we ons op de doelgroep 25-35 jaar die producten van Apple gebruiken. Uit ons eigen onderzoek bleek namelijk dat ongeveer 53% van de 25- tot 35-jarigen het (zeer) belangrijk vindt om in het dagelijks leven duurzame keuzes te maken. De hoesjes zijn nu alleen nog maar voor iPhone 11 en 12, maar we hopen dat we dit het komende half jaar verder kunnen uitbreiden naar andere iPhones en Android-apparaten. Daarnaast gaan we ook op zoek naar andere product, bijvoorbeeld airpod- of laptophoesjes. Dat zijn we nu aan het onderzoeken.”

Wat kost een duurzaam telefoonhoesje van suikerriet?

We vinden het belangrijk dat onze hoesjes betaalbaar zijn. We bieden vaak leuke acties aan met leuke kortingen. De maand mei stond bijvoorbeeld in het teken van ‘Mei Plasticvrij’, en boden we onze klanten een korting aan van 20%. We moeten goed kunnen ondernemen, maar het gaat ons niet alleen om het geld. Veel meer om het verhaal en de bewustwording.”

Hoe ziet jullie duurzame toekomst eruit?

“Sinds we met LEAFF begonnen zijn, valt het ons ook steeds vaker op hoeveel producten van plastic zijn. Je kunt natuurlijk het plastic niet volledig wegdenken uit onze samenleving, maar je kunt wel proberen om het tot een minimum beperken.
We worden er dan ook echt blij van als we zien dat veel grote bedrijven zich steeds meer gaan realiseren hoe groot het probleem is. Denk aan een Albert Heijn die plastic tassen uit de winkel weert, of een McDonalds die geen plastic rietjes en lepels meer gebruikt.
We willen mensen tot niets verplichten, maar we willen ze wel bewust maken dat het anders kan, dat er genoeg alternatieven zijn. Het zijn de kleine stapjes samen die zorgen voor een grote impact.”

LEAFF (bestaande uit Richard Veltkamp, Lotte Dekker,  Lisanne Outshoorn en Jamie-lee Dörr) is genomineerd voor de GO Game Changers Award, een prijs van de Hogeschool van Amsterdam voor de meest innovatie, gedurfde, lieve, bijzondere of dappere initiatief op het gebied van sociale, ecologische en/of economische duurzaamheid. Je kunt nog stemmen: KLIK HIER

Ook dit zijn duurzame bedrijven

Prachtige kaarsen van kaarsresten

Luieren en werken vanuit een duurzame hangmat

DIY: rabarberjam maken

door Leave a Comment

Het is tot zover een voorjaar van niks. Ik kan de wortels en de bietjes, en ja, zelfs de sla wel uit de grond kijken. Maar hoe anders is het met de rabarber! Hij groeit en groeit en groeit. Tijd dus voor wat lekkers. En om er nog het hele jaar van te kunnen genieten, ga ik aan de slag en rabarberjam maken. Verrukkelijk!  

Ruim een kilo rabarber plukte ik. Dit is voor de eerste lading, want er staat minstens nog een kilo. Voor deze week. Volgende week is er vast nog meer!

Rabarberjam maken is niet moeilijk. Wat heb je nodig:

  • 1 kilo rabarber
  • 500 gram suiker
  • 4 gram agar agar of een zakje geleipoeder

Was de rabarber, snijd het in stukjes van 1 cm en doe het in een pan. Voeg de suiker bij en breng het geheel aan de kook. Zet het vuur niet te hard aan in het begin, anders brandt het aan. Op een gegeven moment komt het vocht los uit de rabarber, dan kan het vuur weer wat hoger. Laat net zo lang doorkoken totdat de rabarber uit elkaar valt en zacht is.

Doe de agar agar erbij en laat het heel kort nog 2 minuten doorkoken. Schenk daarna over in schone potjes.

Jam zonder suiker

O ja, ik en suiker. Al jaren vermijd ik waar mogelijk suiker. En dan toch suiker in de jam? Dat komt omdat het rabarberjam is. En zonder suiker is het mij veel te zuur! Suiker heeft daarnaast een bijzondere eigenschap. Het zorgt er onder andere voor dat jam bindt en dat het goed bewaard kan worden, want suiker zorgt ervoor dat bacteriën en enzymen niet de kans krijgen om je jam te laten bederven.  Wil je geen suiker, dan kan je kiezen voor bijvoorbeeld ahornsiroop, kokosbloesemsuiker of honing. Maar dan heb je nog iets nodig om je jam dik te laten worden. Bijvoorbeeld:

  • pec (pectine)
  • chia-zaadjes of
  • agar-agar
  • sap van vruchten met veel pectine, zoals bijvoorbeeld citroen, sinaasappel,  aalbes, peer, kweepeer, appel, pruim en kruisbes.

Geleisuiker of gewone suiker?

Nog makkelijker is om geleisuiker te gebruiken in plaats van gewone suiker. Geleisuiker, ook wel confituursuiker, is eigenlijk gewone kristalsuiker met pectine. Voordeel van geleisuiker is dat je er vaak minder van nodig hebt dan gewone suiker. Maar geleisuiker heb ik niet altijd in huis. Gewone suiker daarentegen wel. De verhouding is over het algemeen dat je ¾ van het gewicht van het fruit aan suiker toevoegt. (dus 1 kilo fruit met 750 gram suiker). Maar dat is mij te zoet, zelfs voor rabarberjam. Daarom voeg ik nog agar-agar toe. En dat heb ik in huis, omdat zo’n zakje heel lang meegaat (je hebt bijna nooit meer dan 4 gram nodig).

Jam in pindakaaspotjes

Rabarberjam maken doe ik in potjes waar pindakaas, augurken of dergelijke in heeft gezeten. Voordat de jam erin gaat was ik ze heel goed schoon en kook ik ze vervolgens zo’n 10 minuten uit in kokend water. De potjes moet je echt tot net onder de rand vullen met hete jam. Sluit goed af en zet de potten direct na het vullen op de kop. De hitte van de jam duwt dan de overtollige lucht uit de pot. Ook dit komt ten goede aan de houdbaarheid. Draai de potten na 5 minuten weer om en laat ze rustig afkoelen.

Eet smakelijk.

Wil je meer weten over jam maken? Kijk dan eens naar dit boek: Jam, gelei, confituur. Boordevol tips over hoe je overheerlijke jam maakt.

Lees ook

 

BewarenBewaren

Duurzaam grasmaaien doe je zo

door Leave a Comment

De zomer komt er aan en dat betekent dat er weer gemaaid gaat worden. Op de eerste de beste mooie dag in mei, net als je even lekker koffie wilt drinken in de tuin, begint de eerste buurman te zijn gras te maaien. Gevolgd door vele anderen. Met een beetje pech is het de hele dag gedaan met de rust.

Grasmaaiers zijn een dingetje in Nederland. Net als bladblazers overigens. Allebei herrieschoppers. We willen allemaal een strak gazon en weinig rommel in de tuin. Naast dat grasmaaiers en bladblazers zorgen voor geluidsoverlast, zijn de meesten ook nog eens zeer milieu onvriendelijk. Gelukkig komen er steeds meer duurzamere varianten. En stille. Ik zet even wat tips op een rijtje voor duurzaam grasmaaien.

Maai regelmatig

In Nederland houden we van een strak gazon, en daarom wordt er ook vaak gemaaid. Het is gedurende de zomermaanden overigens ook slim om regelmatig te maaien. Het stimuleert de groei van je gras en zorgt ervoor dat het gras van goede kwaliteit blijft. Regelmatig maaien betekent vanaf april, zodra de tuin weer helemaal uit haar winterslaap ontwaakt is, één keer per anderhalve week, en zodra de temperaturen omhoog gaan, één keer per week. Vanaf september bouw je de frequentie langzaam weer af.

Super duurzaam grasmaaien doe je met de handmaaier

Heb je een kleine postzegel tuin, kies dan voor een handmaaier. Geen benzine en dus geen uitstoot. En het geluid is acceptabel. Bijna zen zou ik zeggen. Onze vorige buurman had een handmaaier en ik vond het best een prettig geluid. ‘Jan maait het gras ook weer’, zeiden manlief en ik dan tegen elkaar, om vervolgens lekker in de tuin te blijven zitten en onze koffie te drinken. Want buurman Jan stoorde niet.

De elektrische grasmaaier

Met de hand maaien mag dan wel de meest duurzame optie zijn, het is niet voor iedereen weggelegd. Mijn buurman had een goede conditie en deed het fluitend. Maar het kost natuurlijk wel menskracht. Een grasmaaier die voor je uitloopt is voor de meesten van ons handiger. Dit is het moment dat je een duurzame keuze kunt maken: laat de benzinemaaier links liggen, want die veroorzaakt veel lawaai en stank. Een elektrische maaier is een duurzamere keuze. Zoals de Gardena grasmaaier. Wie regelmatig maait gebruikt met een elektrische maaier gemiddeld 19 kWh per jaar.

Maai niet te kort

Maai het gras niet te kort. Als het te kort is, heb je grote kans op mosvorming. Hou het op ongeveer 4 tot 5 centimeter. Hebben we last van een langdurige droge periode, wat steeds vaker voorkomt, hou het gras dan nog iets langer, tussen de 5 en 7 cm. Anders bestaat de kans dat het gras verbrandt. Dat is ook de reden dat je de maaimachine bij hoge temperaturen, boven de 25 graden, beter kan laten staan.

Laat het gemaaide gras liggen

En moet je het gemaaide gras nu afvoeren of laten liggen? Het beste is om het gras te laten liggen, zolang het niet in grote brokken (vaak nat) op een hoop ligt. Maai je regelmatig en bij droog weer, dan hoef je het niet af te voeren. Het gemaaide gras dient weer als voeding voor je grasmat. Zodoende is het ook niet nodig om het gras extra te bemesten. Het gras laten liggen scheelt dus in geld en inspanning.

Laat het over aan de robot

Wil je er helemaal geen omkijken naar hebben en heb je een grasveld zonder obstakels, dan is een robot een optie. Een robot is zo goed als geluidloos en houdt het gras zo kort als jij wil. Lekker voor een drukker zaterdag, waarin de boodschappen gehaald moeten worden, de was gedaan en er uitgebreid gekookt moet worden. De robot zorgt ervoor dat zijn taakje aan het eind van de dag afgerond is. Dat is rustig en duurzaam grasmaaien.

De bladblazer

Zelf heb ik een grote hekel aan bladblazers. De mannen van de gemeente lopen altijd rond met zo’n enorm ding op de rug. Zelf dragen ze gehoorbeschermers, anders is het lawaai niet te doen. Op dat moment in de tuin rustig een kopje koffie drinken, is er dan niet bij. Want het geluid overstijgt alles.

Bladeren als mulchmateriaal

Maar het is een feit dat aan het eind van het seizoen, de bladeren van de bomen vallen. En dan? Moet je ze laten liggen of weghalen? Dat hangt er vanaf waar ze terecht komen. Liggen ze in je borders of in de moestuin? Laat ze dan lekker liggen. Het is prima mulchmateriaal en de bladeren zorgen ervoor dat de grond in het najaar langer warm blijft en onkruid minder kans krijgt. Daarnaast beschermt het je tuin voor ruig najaarsweer. Je grond spoelt niet weg en het bodemleven kan zijn wintervoorraad beginnen aan te leggen.

Haal bladeren van het gazon

Bladeren op je gazon is echter vervelender. Aan het begin van het najaar kun je ze nog wel mee maaien. Dan worden ze door je maaimachine versnipperd en dienen net als het gemaaide gras als voeding. Maar er zijn van die momenten dat de bomen in twee dagen kaal zijn. Dan ligt er teveel blad in de tuin. Laat het liggen in je borders en moestuin, maar haal het wel van je gazon, want het kan je gazon verstikken.

Stille bladblazers met een accu

Heb je een klein gazonoppervlak, dan verwijder je het blad makkelijk met een hark. Is deze inspanning je te groot, dan kan een bladblazer een optie zijn. Maar niet zo een als de mannen van de gemeente gebruiken met de nodige herrie en uitlaatgassen. Kies voor een elektrische bladblazer. Een elektrische bladblazer is zo goed als stil, en ook nog eens veel lichter in gebruik. Je hebt overigens ook bladzuigers. Daarmee zuig je de bladeren op en kan je ze vervolgens weer ‘loslaten’ in een border of moestuin. Of in de compostbak. Zo behouden de bladeren in je tuin hun nuttige functie.

Afbeelding van Ulrike Mai via Pixabay